Hướng dẫn hạch toán hàng khuyến mại
Theo quy định tại Thông tư 200/2014/TT-BTC có các hình thức khuyến mại sau:
1. Tặng hàng hóa dịch vụ cho khách không kèm điều kiện mua hàng
Tại điểm g khoản 3 Điều 91 Thông tư 200/2014/TT-BTC quy định như sau:
“+ Trường hợp xuất sản phẩm, hàng hóa để khuyến mại, quảng cáo không thu tiền, không kèm theo các điều kiện khác như phải mua sản phẩm, hàng hóa, ghi:
Nợ TK 641- Chi phí bán hàng (chi phí SX sản phẩm, giá vốn hàng hoá)
Có các TK 155, 156.
2. Khuyến mại kèm điều kiện mua hàng
a. Mua hai tặng một
Theo khoản 2 Điều 78 Thông tư 200/2014/TT-BTC ví dụ về trường hợp khuyến mại như sau:
“Ví dụ khách hàng chỉ được nhận hàng khuyến mại khi mua sản phẩm hàng hóa của đơn vị (như mua 2 sản phẩm được tặng thêm một sản phẩm) thì bản chất giao dịch là giảm giá hàng bán, sản phẩm tặng miễn phí cho khách hàng về hình thức được gọi là khuyến mại nhưng về bản chất là bán vì khách hàng sẽ không được hưởng nếu không mua sản phẩm. Trường hợp này giá trị sản phẩm tặng cho khách hàng được phản ánh vào giá vốn và doanh thu tương ứng với giá trị hợp lý của sản phẩm đó phải được ghi nhận.”
b. Kèm thiết bị phụ tùng thay thế theo hàng bán
Theo khoản 2 Điều 78 Thông tư 200/2014/TT-BTC ví dụ về trường hợp khuyến mại như sau:
” Ví dụ: Trường hợp bán sản phẩm, hàng hóa kèm theo sản phẩm, hàng hóa, thiết bị thay thế (phòng ngừa trong những trường hợp sản phẩm, hàng hóa bị hỏng hóc) thì phải phân bổ doanh thu cho sản phẩm, hàng hóa được bán và sản phẩm hàng hóa, thiết bị giao cho khách hàng để thay thế phòng ngừa hỏng hóc. Giá trị của sản phảm, hàng hóa, thiết bị thay thế được ghi nhận vào giá vốn hàng bán.”
3. Khuyến mại cho khách hàng truyền thống
Theo khoản 1.4 Điều 79 Thông tư 200/2014/TT-BTC có quy định trường hợp khuyến mại như sau:
“- Trường hợp doanh nghiệp có nghĩa vụ phải cung cấp cho người mua hàng hóa, dịch vụ miễn phí hoặc chiết khấu, giảm giá trong giao dịch dành cho khách hàng truyền thống, kế toán chỉ ghi nhận doanh thu đối với hàng hóa, dịch vụ phải cung cấp miễn phí đó cho đến khi đã thực hiện nghĩa vụ với người mua.”
4. Nhận hàng của nhà sản xuất (không phải trả tiền) dùng để khuyến mại
Tại điểm g khoản 3 Điều 91 Thông tư 200/2014/TT-BTC có quy định về trường hợp nhận hàng khuyến mại từ nhà sản xuất như sau:
+ Khi nhận hàng của nhà sản xuất (không phải trả tiền) dùng để khuyến mại, quảng cáo cho khách hàng, nhà phân phối phải theo dõi chi tiết số lượng hàng trong hệ thống quản trị nội bộ của mình và thuyết minh trên Bản thuyết minh Báo cáo tài chính đối với hàng nhận được và số hàng đã dùng để khuyến mại cho người mua (như hàng hóa nhận giữ hộ).
+ Khi hết chương trình khuyến mại, nếu không phải trả lại nhà sản xuất số hàng khuyến mại chưa sử dụng hết, kế toán ghi nhận thu nhập khác là giá trị số hàng khuyến mại không phải trả lại, ghi:
Nợ TK 156 - Hàng hoá (theo giá trị hợp lý)
Có TK 711 - Thu nhập khác.